بسیاری از افراد گمان میکنند که برای ثبت برند، ثبت شرکت الزامی است، در حالی که این تصور اشتباه است. در ایران، افراد حقیقی نیز میتوانند بدون داشتن شرکت، برند خود را ثبت کنند و از حقوق قانونی آن بهرهمند شوند. این موضوع برای افرادی که به صورت شخصی یا خانگی کسبوکاری راهاندازی کردهاند، بسیار مهم است؛ چرا که ثبت برند، اعتبار، مالکیت حقوقی و امکان پیگیری قانونی در صورت سوءاستفاده را فراهم میکند.
در این راهنما، بهصورت دقیق و مرحلهبهمرحله توضیح میدهیم که چگونه میتوان بدون ثبت شرکت، برند رسمی و قانونی داشت و آن را بهنام خود ثبت کرد.
۱. آیا امکان ثبت برند بدون شرکت وجود دارد؟
بله، طبق قوانین ثبت برند در ایران، ثبت برند تنها مختص شرکتها و اشخاص حقوقی نیست. اشخاص حقیقی نیز میتوانند به نام خود برند ثبت کنند، به شرطی که در حوزهای مشخص مشغول به فعالیت باشند و دارای جواز فعالیت (مثل جواز کسب، پروانه بهرهبرداری، کارت بازرگانی یا مجوز مشاغل خانگی) باشند.
سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، مرجع رسمی ثبت برند در ایران، هیچ الزامی برای ثبت شرکت جهت ثبت علامت تجاری تعیین نکرده است. بنابراین، تا زمانی که مدارک مورد نیاز ارائه شود، فرد حقیقی نیز میتواند صاحب برند قانونی شود و از حقوق آن بهرهمند گردد.این فرآیند تقریباً مشابه ثبت برند تخصصی برای شرکتها است اما تفاوتهایی دارد که در ادامه توضیح خواهیم داد.
2-چه افرادی میتوانند بدون شرکت، برند خود را ثبت کنند؟
هر فردی که به صورت مستقل و بدون ثبت شرکت، در حوزهای خاص فعالیت اقتصادی انجام میدهد، میتواند برای ثبت برند اقدام کند؛ البته به شرطی که دارای مجوز معتبر از مراجع قانونی باشد. این افراد شامل موارد زیر میشوند:
1- فعالان مشاغل خانگی
افرادی که در خانه به تولید محصولات مختلفی همچون صنایعدستی، غذاهای خانگی، پوشاک دستدوز، شمع و سایر کالاهای بومی و سنتی مشغولاند.
(با اخذ مجوز مشاغل خانگی یا جواز کسب از مراجع ذیربط)
2- فروشندگان آنلاین و کسبوکارهای اینترنتی
اشخاصی که از طریق وبسایتها یا شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام به عرضه کالا یا خدمات میپردازند.
(با مجوز نماد اعتماد الکترونیکی، جواز کسب الکترونیک یا مجوز فعالیت از اتحادیه کسبوکارهای مجازی)
3- ارائهدهندگان خدمات آزاد (فریلنسرها)
از جمله طراحان گرافیک، توسعهدهندگان نرمافزار، مشاوران، مترجمان، تولیدکنندگان محتوا و دیگر حرفهمندان مستقل.
(در صورت ارائه کارت مهارت یا مجوز فعالیت از نهادهای مربوطه)
4- تولیدکنندگان سنتی و محلی
مانند تولیدکنندگان عرقیجات گیاهی، روغنهای طبیعی، عسل و محصولات کشاورزی یا روستایی که به صورت انفرادی فعالیت میکنند.
(با مجوز از وزارت جهاد کشاورزی، سازمان بهداشت یا نهادهای محلی مرتبط)
5- فعالان عرصه فرهنگ، هنر و آموزش
معلمان، هنرمندان، نوازندگان و تولیدکنندگان محتوای فرهنگی و آموزشی که بهطور مستقل به فعالیت مشغولاند.
(در صورت دارا بودن مجوزهای فرهنگی یا آموزشی)
6- ارائهدهندگان خدمات فنی و مهارتی
از جمله تعمیرکاران، صنعتگران، نقاشان، نجاران، کابینتسازان و سایر مشاغل فنی که مهارت خود را به صورت آزاد ارائه میدهند.
(با پروانه کسب یا کارت مهارت از سازمان فنی و حرفهای)
ثبت برند برای اشخاص حقیقی تنها در صورتی امکانپذیر است که بتوانند فعالیت اقتصادی مجاز و مشخص خود را با ارائه مجوز معتبر اثبات نمایند، حتی اگر فاقد ثبت شرکت باشند.

3- مدارک مورد نیاز برای ثبت برند توسط اشخاص حقیقی (بدون نیاز به ثبت شرکت)
1- تصویر شناسنامه و کارت ملی شخص متقاضی:
اولین مدرک مورد نیاز، کپی از شناسنامه و کارت ملی فردی است که قصد ثبت برند را دارد. این مدارک باید کاملاً خوانا و معتبر باشند.
2- نمونه برند (لوگو یا نام تجاری):
طراحی برند یا لوگو به شکلی که مشخصات آن در سامانه ثبت قابل مشاهده باشد، ضروری است. برند میتواند شامل یک نام تجاری، نماد یا لوگوی خاص باشد. این طرح باید مطابق با استانداردهای ثبت برند طراحی شود.
3- جواز فعالیت معتبر:
شخص حقیقی باید مجوزهای لازم برای فعالیت خود در زمینهای که قصد ثبت برند دارد را ارائه کند. این مجوز میتواند شامل یکی از موارد زیر باشد:
- جواز کسب از اتحادیه مربوطه
- مجوز مشاغل خانگی
- نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) برای کسبوکارهای آنلاین
- پروانه تولید یا بهرهبرداری از مراجع ذیصلاح
- کارت مهارت فنیوحرفهای
- هر نوع مجوز معتبر دیگر که بهطور قانونی به فعالیت شخص در آن حوزه تعلق داشته باشد.
4- آدرس کامل و کد پستی محل فعالیت:
آدرس محل فعالیت فرد متقاضی که برند برای آن ثبت میشود باید بهطور دقیق در مدارک درج گردد. همچنین، کد پستی صحیح و دقیق این محل نیز ضروری است.
5- وکالتنامه رسمی (در صورت اقدام از طریق وکیل):
اگر شخص متقاضی از وکیل برای ثبت برند استفاده کند، باید وکالتنامهای رسمی و معتبر به اداره ثبت برند ارائه دهد.
4- مراحل ثبت برند بدون نیاز به ثبت شرکت
آمادهسازی مدارک: نخستین گام در فرآیند ثبت برند، گردآوری و آمادهسازی مدارک لازم است. این مدارک شامل تصویر شناسنامه و کارت ملی، نمونه برند و مجوز فعالیت است. پیش از شروع فرآیند ثبت، اطمینان حاصل کنید که تمام مدارک بهطور کامل و دقیق در اختیار دارید.
- ثبت اظهارنامه برند: برای ثبت برند، باید وارد سامانه مالکیت صنعتی (آدرس اینترنتی: ipm.ssaa.ir) شوید و فرمهای مربوط به ثبت برند را تکمیل کنید. در این مرحله باید اطلاعات مربوط به برند، نوع فعالیت و مشخصات کامل متقاضی وارد شود. این فرمها معمولاً به صورت آنلاین قابل دسترسی هستند و پس از تکمیل باید ارسال شوند.
- بررسی اولیه توسط کارشناس اداره ثبت: پس از ارسال اظهارنامه، اداره ثبت برند اظهارنامه شما را بررسی میکند. در این مرحله، کارشناسان اداره ثبت برند نسبت به تطابق مدارک، نام برند و نوع فعالیت آن با قوانین و مقررات موجود، نظر میدهند. اگر مدارک شما صحیح و نام برند مطابق با شرایط باشد، به مرحله بعدی خواهید رفت.
- آگهی نوبت اول در روزنامه رسمی: در صورتی که برند شما تایید شود، اولین آگهی برند شما در روزنامه رسمی منتشر میشود. این آگهی بهطور عمومی به اطلاع عموم میرسد و فرصتی برای اعتراض به برند در نظر گرفته میشود.
- مهلت ۳۰ روزه برای اعتراض: پس از انتشار آگهی نوبت اول، مهلت ۳۰ روزه برای اعتراض از سوی اشخاص ثالث آغاز میشود. در این مدت، هر فرد یا نهادی که به برند شما اعتراض داشته باشد، میتواند اعتراض خود را ثبت کند. در صورتی که هیچگونه اعتراضی مطرح نشود، فرآیند ثبت برند شما ادامه خواهد یافت.
- پرداخت هزینه نهایی و ثبت قطعی: پس از پایان مهلت اعتراض، اگر اعتراضی وجود نداشته باشد، شما باید هزینه نهایی ثبت برند را پرداخت کنید. پس از پرداخت هزینهها، برند بهطور رسمی ثبت خواهد شد.
- دریافت گواهی ثبت برند (برای ۱۰ سال): پس از تایید نهایی و ثبت برند، گواهی ثبت برند برای شما صادر میشود. این گواهی نشاندهنده ثبت رسمی برند شما است و برای مدت ۱۰ سال اعتبار خواهد داشت. پس از این مدت، میتوانید برند خود را تمدید کنید.
ثبت برند برای افراد حقیقی نیز مزایای زیادی دارد. برند ثبتشده نه تنها به شما حقوق قانونی میدهد، بلکه میتواند به افزایش اعتبار و شناختهشدن کسبوکار شما کمک کند. برند ثبتشده از حمایتهای قانونی برخوردار است و در صورت تخلف از آن، میتوانید از مراجع قانونی برای پیگیری حقوق خود استفاده کنید. همچنین، توجه داشته باشید که ثبت برند برای مدت ۱۰ سال اعتبار دارد و میتوان آن را تمدید کرد.

هزینههای ثبت برند بدون داشتن شرکت
برای ثبت برند بدون داشتن شرکت، باید هزینههایی را در مراحل مختلف پرداخت کنید. این هزینهها شامل هزینههای اداری و قانونی هستند که به شرح زیر هستند:
۱. هزینه ثبت اظهارنامه برند: این هزینه مربوط به ارسال درخواست ثبت برند در سامانه اداره مالکیت معنوی است. هزینه ثبت اظهارنامه شامل بررسی مدارک و اطلاعات ثبت برند توسط کارشناسان اداره مربوطه میباشد.(حدود 5۰۰,۰۰۰ تا ۱,۰۰۰,۰۰۰ تومان)
۲. هزینه کارشناسی و بررسی قانونی: پس از ارسال اظهارنامه، برند شما توسط کارشناسان اداره مالکیت معنوی بررسی میشود تا از نظر قانونی تطابق داشته باشد. این هزینه برای بررسی دقیق درخواست و مدارک ثبت برند است.(حدود ۱,۰۰۰,۰۰۰ تا 2,۰۰۰,۰۰۰ تومان)
۳. هزینه انتشار آگهی رسمی: پس از تأیید اولیه برند، آگهی ثبت برند در روزنامه رسمی کشور منتشر میشود. این هزینه مربوط به انتشار آگهی است که در صورت عدم اعتراض، بهعنوان تأیید نهایی برند محسوب میشود.(حدود ۱,۰۰۰,۰۰۰ تا 2,۰۰۰,۰۰۰ تومان)
۴. هزینههای ثبت گواهی برند: در نهایت، پس از انجام مراحل مختلف و در صورت عدم اعتراض، گواهی ثبت برند صادر میشود. این هزینه برای صدور گواهی رسمی ثبت برند است که اعتبار ۱۰ ساله دارد.(حدود ۱,۰۰۰,۰۰۰ تا 3,۰۰۰,۰۰۰ تومان)
۵. هزینههای احتمالی اضافی: در صورتی که نیاز به مشاوره حقوقی، تهیه مدارک اضافی یا تکمیل مراحل قانونی خاصی داشته باشید، ممکن است هزینههای بیشتری به ثبت برند افزوده شود.(حدود 3,۰۰۰,۰۰۰ تا 5,۰۰۰,۰۰۰ تومان)
هزینهها بسته به نوع برند، نوع فعالیت و شرایط خاص متقاضی ممکن است متفاوت باشد. برای اینکه هزینهها را دقیق تر بدانید، پیشنهاد میشود که با مشاوران رایگان حقوقی موسسه ثبتتو تماس بگیرید.

نکات مهم و توصیههای حقوقی در ثبت برند بدون شرکت
ثبت برند فرآیندی قانونی است که باید با دقت و توجه به جزئیات انجام شود. به همین دلیل، آگاهی از نکات و توصیههای حقوقی میتواند کمک زیادی به شما کند تا از مشکلات حقوقی آینده جلوگیری کنید. در ادامه به نکات و توصیههای مهمی اشاره خواهیم کرد که به ثبت موفق برند شما کمک خواهد کرد.
1. بررسی نام برند از نظر تشابه با برندهای دیگر
یکی از مهمترین مراحل ثبت برند، بررسی این است که آیا برند انتخابی شما مشابه برندهای دیگر ثبت شده است یا نه. این کار به شما کمک میکند تا از بروز مشکلات حقوقی و قانونی جلوگیری کنید. اگر برند شما با برند دیگری مشابه باشد، ممکن است درخواست شما رد شود یا در آینده با مشکلات حقوقی مواجه شوید. شما میتوانید از طریق سامانه جستجوی آنلاین اداره مالکیت معنوی ایران، نام برند خود را بررسی کرده و مطمئن شوید که مشابه با برند دیگری ثبت نشده است. این سامانه اطلاعات دقیق و بهروز از برندهای ثبتشده را ارائه میدهد.
2. توجه به طبقهبندی کالا و خدمات
اگر میخواهید یک برند بین المللی ثبت کنید، انتخاب صحیح طبقهبندی برای برند شما بسیار حیاتی است؛ زیرا ممکن است شما در یک طبقه خاص فعالیت کنید و برند شما فقط در آن طبقه حمایت شود. اگر برند شما در طبقهای که فعالیت نمیکنید ثبت شود، در صورتی که شخصی دیگر در آن طبقه مشابه برند شما را ثبت کند، ممکن است به مشکلاتی برخورید. برندها طبق طبقهبندیهای بینالمللی سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO) ثبت میشوند. این طبقهبندی شامل ۴۵ طبقه است که میتواند به دو دسته اصلی تقسیم شود:
کالاها (Class 1 to 34): شامل محصولات مختلف مانند مواد غذایی، لوازم الکترونیکی، داروها، پوشاک و غیره.
خدمات (Class 35 to 45): شامل خدمات مختلف مانند تبلیغات، خدمات حقوقی، خدمات آموزشی و غیره.
3. ثبت برند با دقت در جزییات
در زمان ثبت برند، باید تمامی اطلاعات بهدقت وارد شود. کوچکترین اشتباه در مدارک یا اظهارنامه ثبت برند میتواند موجب رد درخواست شما شود. این اشتباهات میتواند شامل وارد کردن اطلاعات نادرست در مورد نام برند، آدرس و مشخصات شخص ثبتکننده، یا استفاده از نامها و علائم ممنوع باشد.
قبل از ارسال مدارک، از دقت تمامی اطلاعات خود اطمینان حاصل کنید. بهتر است یک مشاور حقوقی متخصص در این زمینه را برای بررسی مدارک خود داشته باشید تا از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
4. پیگیری روند ثبت برند
پس از ارسال درخواست، پیگیری دقیق روند ثبت برند از اهمیت ویژهای برخوردار است. شما باید مطمئن شوید که هیچگونه نقصی در مدارک شما وجود نداشته باشد و تمام مراحل به درستی انجام شود. اگر هرگونه مشکل یا نقصی در مدارک شما شناسایی شود، اداره مالکیت معنوی به شما اطلاع خواهد داد و شما باید آن را اصلاح کنید. پیگیری فرآیند ثبت برند از طریق سامانه اداره مالکیت معنوی امکانپذیر است. شما میتوانید از طریق این سامانه وضعیت پرونده خود را مشاهده کنید و از پیشرفت کار آگاه شوید.
5. اطلاع از مدت زمان ثبت و اعتبار برند
برند شما پس از ثبت، اعتبار ۱۰ ساله خواهد داشت. این بدان معناست که شما میتوانید از حقوق قانونی خود در این مدت استفاده کنید. بعد از ۱۰ سال، برند شما باید تمدید شود. اگر تمدید برند انجام نشود، حقوق قانونی شما در رابطه با برند از بین میرود و شخص دیگری میتواند آن را ثبت کند. برای تمدید برند، شما باید یک درخواست جدید به اداره مالکیت معنوی ارسال کرده و هزینه تمدید را پرداخت کنید. این کار باید پیش از انقضای برند انجام شود تا برند شما همچنان معتبر باقی بماند.
6. حفاظت از برند و اقدامات قانونی در صورت تخلف
پس از ثبت برند، شما بهطور قانونی صاحب آن خواهید بود و از حمایتهای حقوقی بهرهمند خواهید شد. در صورت تخلف یا استفاده غیرمجاز از برند شما توسط شخص دیگری، میتوانید اقدامات قانونی انجام دهید. اگر شخص دیگری از برند شما بهطور غیرمجاز استفاده کرد، شما میتوانید از طریق شکایت به دادگاه یا اداره مالکیت معنوی، از حقوق خود دفاع کنید. در این موارد، داشتن مشاور حقوقی که تجربه در این زمینه داشته باشد، میتواند به شما کمک کند.
7. رعایت قوانین بینالمللی در ثبت برند
اگر قصد دارید برند خود را در خارج از کشور نیز ثبت کنید، باید به قوانین بینالمللی توجه داشته باشید. برندهایی که در ایران ثبت میشوند، تنها در این کشور معتبر هستند و برای ثبت بینالمللی باید از مسیرهای خاصی مانند پروتکل مادرید استفاده کنید. اگر میخواهید برند خود را در دیگر کشورها ثبت کنید، باید از سیستم «پروتکل مادرید» استفاده کنید که به شما این امکان را میدهد تا در چندین کشور برند خود را ثبت کنید. این فرآیند نیاز به هزینههای اضافی و مدارک خاص دارد، بنابراین توصیه میشود که از مشاوره حقوقی برای این مراحل بهرهبرداری کنید
۶. مقایسه ثبت برند شخصی و ثبت برند شرکتی: برندمان را در قالب شرکت ثبت کنیم یا بدون شرکت؟
در مسیر ثبت برند، یکی از اصلیترین تصمیماتی که افراد با آن روبهرو میشوند، انتخاب میان ثبت برند بهصورت شخصی یا ثبت آن در قالب یک شرکت است. هرکدام از این مسیرها ویژگیها و پیامدهای خاص خود را دارد که بسته به شرایط و اهداف تجاری فرد میتواند مزیت یا محدودیت محسوب شود.
در ثبت برند شخصی، روند کار سادهتر و سریعتر است. مدارک کمتری نیاز است و فرد میتواند با هزینهای کمتر، برند خود را در سامانه مالکیت معنوی به ثبت برساند. این روش برای افرادی که بهتازگی کسبوکار خود را آغاز کردهاند، بهویژه کسبوکارهای خانگی یا اینترنتی، گزینهای عملی و در دسترس است. عدم نیاز به ثبت شرکت، کاهش بروکراسی و مناسب بودن برای فعالیتهای فردی، از مهمترین مزایای این روش است. با این حال، در ثبت برند شخصی، برند بهصورت کامل به نام یک فرد ثبت میشود و در صورت فوت، انصراف یا بروز اختلاف، فرآیند انتقال یا تغییر مالکیت برند ممکن است زمانبر و پیچیده باشد. علاوهبراین، در تعامل با سازمانها یا کسبوکارهای بزرگتر، برندهای ثبتشده بهنام شخص، گاهی اعتبار کمتری نسبت به برندهای شرکتی دارند.
در سوی دیگر، ثبت برند در قالب شرکت، اگرچه نیازمند صرف زمان و هزینهی بیشتری است، اما مزایای بلندمدتی را به همراه دارد. برندی که بهنام شرکت ثبت شده، بهصورت حقوقی متعلق به شرکت است و صرفنظر از تغییر مدیرعامل یا سهامداران، هویت برند حفظ میشود. این موضوع در جذب سرمایهگذار، ورود به قراردادهای رسمی، فعالیت در سطح بینالمللی و توسعهی کسبوکار، نقش بسزایی دارد. همچنین، انتقال برند از یک فرد به دیگری در این حالت بسیار آسانتر و از نظر قانونی شفافتر انجام میگیرد. البته نباید فراموش کرد که ثبت برند شرکتی نیازمند مدارک کامل ثبتی شرکت، آگهی تأسیس، روزنامه رسمی و رعایت برخی الزامات قانونی دیگر است که ممکن است برای برخی از افراد در مراحل ابتدایی مسیر، دستوپاگیر باشد.
در جمعبندی، میتوان گفت که اگر کسبوکار شما در مراحل اولیه قرار دارد، بهصورت فردی فعالیت میکنید یا هنوز قصد گسترش جدی کسبوکار را ندارید، ثبت برند شخصی میتواند گزینهای منطقی، اقتصادی و سریع باشد. اما اگر نگاه شما بلندمدت است، قصد توسعهی فعالیتها و ورود به بازارهای رسمی و حرفهایتر را دارید، یا میخواهید ساختار کسبوکار شما هویت حقوقی مستقل داشته باشد، ثبت برند در قالب شرکت، انتخابی هوشمندانهتر و آیندهنگرانه خواهد بود.

📞 برای دریافت مشاوره تخصصی و کاملا رایگان، با ما تماس بگیرید! 🚀
ثبت برند بدون داشتن شرکت، روشی قانونی، ساده و مقرونبهصرفه است که به ویژه برای افراد حقیقی، صاحبان کسبوکارهای اینترنتی و مشاغل خانگی بسیار مناسب و کاربردی خواهد بود. این روش، امکان بهرهمندی از مزایای قانونی برند، بدون نیاز به طی مراحل اداری پیچیده ثبت شرکت را فراهم میکند.
با این حال، اگر در آینده برنامه توسعه و رشد کسبوکارتان را دارید یا میخواهید برندتان را با اعتبار بیشتری در سطح حرفهای و حقوقی معرفی کنید، ثبت برند تحت عنوان شرکت، میتواند تصمیمی هوشمندانهتر باشد.
در نهایت، انتخاب مسیر مناسب ثبت برند به شرایط، اهداف و چشمانداز کاری شما بستگی دارد. مشاوران مجموعه ثبتتو آمادهاند تا با بررسی دقیق شرایط شما، بهترین و مطمئنترین مسیر را برای ثبت برندتان پیشنهاد دهند و شما را تا پایان این فرآیند همراهی کنند.
🎯شرکت ثبتتو به شما کمک میکند تا فرآیند ثبت را به راحتی و با اطمینان انجام دهید.
شما میتوانید در سایر مقالات ما نیز به مطالب تخصصی مختلفی در حوزههای گوناگون دسترسی پیدا کنید که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره شده است:
📌 انواع ثبت شرکتهای بینالمللی: هزینه ثبت شرکت در ترکیه و هزینه ثبت شرکت در دبی
📌 انواع گوناگون ثبت شرکتها: ثبت شرکت تعاونی، ثبت شرکت تضامنی، ثبت شرکت گردشگری و ثبت شرکت بازرگانی
بله، طبق قوانین ایران، اشخاص حقیقی نیز میتوانند برند اختصاصی خود را بدون نیاز به ثبت شرکت ثبت کنند؛ فقط باید مجوز فعالیت مرتبط با حوزه کسبوکار خود را داشته باشند.
برای ثبت برند شخصی، مدارکی مثل کپی کارت ملی و شناسنامه، نمونه برند (لوگو)، مجوز فعالیت (مثل جواز کسب یا اینماد)، و تکمیل اظهارنامه ثبت برند الزامی است.
هزینه ثبت برند شامل استعلام، اظهارنامه، کارشناسی، آگهی رسمی و صدور گواهی است که بهطور تقریبی بین ۱.۵ تا ۳.۵ میلیون تومان خواهد بود (بسته به شرایط و طبقهبندی کالا یا خدمات).
مزیت اصلی آن سادگی و هزینه کمتر است، اما از نظر حقوقی و توسعه برند، برندهای ثبتشده به نام شرکتها اعتبار بیشتری دارند و امکان استفادههای تجاری گستردهتری را فراهم میکنند.
بله، در صورت ثبت شرکت در آینده، میتوانید برند ثبتشده به نام شخص حقیقی را از طریق انتقال قانونی به شرکت خود منتقل کنید.



