شرکت گردشگری تعاونی یکی از اقسام شرکت های گردشگری محسوب می شود که دارای تفاوت هایی با شرکت های معمولی است و انواع گوناگونی برای ثبت آن چون ثبت شرکت نسبی ، ثبت شرکت سهامی خاص ، ثبت شرکت تعاونی و .. وجود دارد . تفاوت های این نوع شرکت گردشگری را به طور مفصل در ادامه ذکر و بررسی خواهیم کرد. شرکت گردشگری تعاونی به طور کلی به خدمات حوزه گردشگری میپردازد و با توجه به مجوزهایی که توانسته کسب کند، تورهای متفاوتی را برگزار خواهد کرد. ثبت نمودن این شرکت نیاز به کسب مجوزهای متعددی دارد که هر کدام را سازمان ها و ارگان های متفاوتی صادر می کنند. هر کدام از این ارگان ها را برایتان توضیح داده و مراحل ثبت را شرح خواهیم داد.
ماهیت شرکت گردشگری تعاونی
شرکت گردشگری تعاونی دارای یک ماهیت متفاوت است. این ماهیت متفاوت مربوط به موضوع خدمات گردشگری نمی شود؛ بلکه تفاوت در ساختار و شکل اداری شرکت است. شرکت های تعاونی یکی از اقسام شرکت های پیشبینی شده در قانون هستند که ایجاد شدن آنها باید با وجود شرایط مانند شخصیت شرکا باشد. تمام این شرایط متفاوت و اصلیترین ویژگی هایی که باید وجود داشته باشند را برایتان توضیح می دهیم. پس از دانستن این تفاوت ها و ضابطه های قانونی، خواهید توانست که این نوع شرکت گردشگری را به ثبت برسانید. قبل از آنکه به شرایط و ضوابط قانونی مورد نیاز برای شرکت تعاونی بپردازیم باید موضوعی را بدانید. این موضوع مربوط به نحوه ی عملکرد و رفتار تجاری شرکت می شود.
شرکت گردشگری تعاونی دارای یک رفتار منسجم اما چند بخشی است. دلیل وجود بخش های متفاوت در رفتار این نوع شرکت ها مربوط به ساختار اولیه آنها می شود. شرکت های تعاونی اساساً از چندین واحد تشکیل می شوند که دقیقاً همین موضوع امکان دارد موجب بروز تصمیم های متفاوت شود. این تصمیمهای متفاوت قطعاً به نوعی نخواهند بود که به ضرر شرکت جدید منجر شود؛ اما مسئله اینجاست که آیا مسئولین شرکت گردشگری تعاونی می توانند از تصمیمهای متفاوت به یک تصمیم واحد برسند؟ زمانی که موضوع اخیر را به خوبی بدانید، واحدهای مدیریتی تشکیل میدهید که از طریق آن بتوانید شرکت گردشگری را بسیار قویتری مدیریت کنید. این مدیریت قوی در زمان ثبت شرکت تعاونی می تواند شرکت را به سودآوری برساند و تور های متعددی را برگزار کنید.

اولین گام در تشکیل شرکت گردشگری تعاونی
شرکت گردشگری تعاونی در مرحله اول باید به ثبت برسد. البته بدیهی بوده که این ثبت باید در مرجع ذیصلاح ثبت شرکت ها صورت گیرد. تشکیل شرکت تعاونی باید مطابق قانون تجارت انجام گیرد تا این شرکت بتواند فعالیت های گردشگری خود را انجام دهد. این نوع شرکت گردشگری معمولا دارای سرمایه بیشتری نسبت به شرکت های معمولی است. شرکت های تعاونی یکی از شرکت های هفتگانه ی قانون تجارت هستند که شرایط آنها را برایتان ذکر می کنیم. برای دانستن این شرایط باید مستقیماً به قانون تجارت رجوع کنیم تا به طور دقیق بدانیم که چگونه میتوان این شرکت ها را تاسیس کرد. اولین موضوعی که در مراجعه به قانون خواهید دانست این نکته میباشد که کدام اشخاص صلاحیت قانونی برای تاسیس این شرکت را دارند.
ثبت شرکت گردشگری تعاونی بدون در نظر گرفتن شخصیت قانونی آن امکان ناپذیر است؛ یعنی نمی توان اقدام به ثبت شرکت گردشگری نمود ولی ماهیت و شخصیت قانونی موسسین شرکت تعاونی را رعایت نکنید. بنابراین اولین نکته برای ثبت شرکت گردشگری این است که باید شخصیت قانونی شرکا و متقاضیان را بررسی نمایید. مطابق قانون تمام کسانی که می خواهند شرکت گردشگری تعاونی را تشکیل دهند باید ارباب حِرَف باشند. لفظ “ارباب حِرَف” به طور صریح در قانون ذکر شده که به معنای اشخاصی است که در عرف یا بازار مشغول تجارت هستند. هر فردی مشمول این واژه قانونی نمی شود و فقط کسانی مشمول هستند که در همان حرفه اقدام به فعالیت های تجاری می کنند.

شرایط قانونی تشکیل شرکت گردشگری تعاونی
شرکت گردشگری تعاونی باید با شخصیت های حقوقی و گردشگری تشکیل شود؛ یعنی چندین دفتر گردشگری اقدام به تشکیل یک شرکت جدید می نمایند که اصطلاحا این شرکت را تعاونی مینامند. لازم به ذکر است که بدانید این شرکت جدید به عنوان یک شرکت ادغام شده ی شرکت های قبلی محسوب نمی شود. این نوع شرکت گردشگری جدید کاملاً مستقل است و هیچ ارتباطی با وضعیت حقوقی و مالی شرکت های قبلی ندارد. قانون تجارت به عنوان تعیین کننده ی شرایط قانونی شرکت های تعاونی گردشگری به یک موضوع مهم اشاره کرده است. این موضوع مربوط به حد نصاب لازم برای تشکیل این شرکت می شود. طبق قانون بهتر است که تمام شرکای شرکت گردشگری تعاونی که میخواهید تشکیل دهید از سایر شرکت های گردشگری باشند. اگر شرط اخیر را رعایت نکردید الزاماً دو سوم از اعضا تشکیل دهنده شرکت جدید باید از همین حرفه ی گردشگری انتخاب شوند.
ثبت شرکت تعاونی باید با رعایت شخصیت قانونی باشد که در پاراگراف قبلی ذکر کردیم. لازم است بدانید که اگر شرکا در صنف گردشگری نباشند قطعاً نخواهید توانست که این نوع شرکت گردشگری را تاسیس کنید. نکته قانونی دیگری که باید بدانید این است که موضوع فعالیت شرکا باید با موضوع فعالیت شرکت در ارتباط باشد. یعنی حداقل دو سوم از شرکا باید دقیقاً در موضوع مورد فعالیت شرکت جدید، مشغول به فعالیت باشند. شرط قانونی دیگری که برای شرکت گردشگری تعاونی باید رعایت کنید مربوط به اصول تشکیل آن می شود. شرکت تعاونی در قانون تجارت مطابق با همان اصول شرکت های سهامی تشکیل خواهد شد. بنابراین رعایت تمام شرایط و قوانینی که برای شرکت های سهامی از جمله: تشکیل مجمع وجود دارد برای این شرکت نیز ضروری خواهند بود.

شروع به فعالیت شرکت گردشگری تعاونی
شرکت گردشگری تعاونی زمانی آغاز به فعالیت میکند که رسماً ثبت شده باشد. این نوع شرکت در مرحله اول باید در اداره ثبت شرکت ها تحت عنوان شرکت تعاونی به ثبت رسیده باشد. سپس در مرحله بعدی باید اساسنامه ی شرکت و مدارک مربوط به شرکا نیز تقدیم اداره ثبت شده باشند. سهام هر کدام از شرکا باید به تفکیک مشخص شده باشد؛ زیرا مسئولیت قانونی شرکت با توجه به سهام آنها ایجاد خواهد شد. منظور ما از این آثار و مسئولیت قانونی مربوط به سود و زیان شرکت گردشگری می شود که مطابق با سهام هر فرد تقسیم بندی خواهد شد. مرحله بسیار مهم دیگری که شرکت تعاونی پس از طی کردن آن می تواند رسماً فعالیت خود را آغاز کند، دریافت مجوزهای گردشگری است.
شرکت گردشگری تعاونی در مرحله دوم از آغاز به کار باید مجوزهای خود را از وزارت میراث فرهنگی دریافت کند. دریافت این مجوزها کاملاً ضروری بوده و شرکت گردشگری ابداً نباید قبل از دریافت آنها اقدام به برگزاری تورها نماید. مجوزهای قانونی که این شرکت تعاونی باید دریافت کند در قانون ذکر شده است. آیین نامه نظارت بر تاسیس و فعالیت دفترهای خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی به طور دقیق تمام موارد مورد نیاز شما را ذکر کرده است. البته باید توجه داشته باشید که در این آیین نامه متقاضیان حقیقی از متقاضیان حقوقی مجزا گشته و شرایط هر کدام متفاوت است. البته بعضی از شرایط قانونی وجود دارند که میان هر دو مشترک بوده و به عنوان یک ضابطه عمومی و کلی مطرح می باشند.

مجوزهای قانونی برای شرکت تعاونی گردشگری
پس از ثبت شرکت تعاونی باید نماینده این شخص جدید حقوقی درخواست های خود را به وزارت میراث فرهنگی ارائه کند. البته بدیهی می باشد که یک فرد انسانی به عنوان شخص حقوقی معرفی شده توسط شرکت تعاونی اقدام به دریافت مجوزها می کند. تمام این مجوزها به نام شرکت صادر خواهد شد و این فرد انسانی فقط به عنوان یک شخص معرفی شده از سوی شرکت خواهد بود. برای دریافت مجوز از سوی وزارت میراث فرهنگی باید شرایطی را دارا باشید که بررسی خواهند شد. یکی از مهمترین شرایطی که باید رعایت کنید مربوط به محل دفتر می شود. محلی که به عنوان دفتر خدمات گردشگری معرفی میکنید باید ویژگیهای لازم را داشته باشد تا بتوانید مجوز را دریافت کنید.
احراز کدام شروط برای دریافت مجوز شرکت گردشگری ضروری است؟
احراز تمام شروط قانونی برای دریافت مجوز و ثبت شرکت گردشگری ضروری هستند. این شروط توسط وزارت میراث فرهنگی مشخص گردیده و عدم رعایت آنها باعث محروم شدن از مجوز می شود. برخی از مهمترین مواردی که باید رعایت شوند عبارتند از:
- داشتن تابعیت ایران و یا داشتن دفاتر قانونی معتبر در کشور
- داشتن مدرک تحصیلات دانشگاهی
- مرتبط بودن موضوع اساسنامه شرکت با موضوعات گردشگری
- معرفی مدیر فنی که دارای ویژگی های قانونی باشد
- داشتن ۲۵ سال سن و کارت پایان خدمت برای آقایان

آیا هر فردی را می توان به عنوان مدیرعامل شرکت معرفی کرد؟
مدیرعامل شرکت گردشگری تعاونی توسط هیئت مدیره معرفی می شود. بنابراین هیئت مدیره هر فردی که بخواهد را می تواند به عنوان نماینده شرکت معرفی کند. اما نکته ای که باید بدانید این است که این فرد معرفی شده باید ویژگی های قانونی را دارا باشد. این ویژگی های قانونی به طور مفصل در آیین نامه نظارت بر تاسیس و فعالیت دفترهای خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ذکر شده اند. به طور مثال برخی از مهمترین مواردی که مدیرعامل باید دارا باشد عبارتند از:
- تسلط به یکی از زبان های خارجی
- عدم تصدی همزمان به دو سمت مدیرعامل در شرکت های دیگر



